ตราสารหนี้คืออะไร (Bond)

ตราสารหนี้คืออะไร (Bond)

อัตราเงินเฟ้อเพิ่มขึ้นทุกปี รายจ่ายเพิ่มขึ้น เงินเดือนคงที่ หลายคนคิดหารายได้เสริมเพื่อให้มีรายได้มากกว่ารายจ่าย เงินที่เหลือนั่นหมายถึงเงินออม ฝากธนาคาร และเมื่อมีเงินออมพอสมควรแล้วเราจะบริหารเงินออมให้ผลิดอกออกผลทำให้มันงอกเงยได้อย่างไร มันก็คงยากพอๆ กับตอนที่คุณคิดว่าจะขายอะไรดี ตอนคิดหารายได้เสริมใช่หรือไม่ ก่อนอื่นไปทำความรู้จักกับหน่วยลงทุนที่นอกเหนือจากเงินฝากประเภทต่างๆที่เรารู้จักกันดีแล้ว

ตราสารหนี้ คือ ตราสารทางการเงิน ในรูปของ สัญญาทางการเงินระหว่างผู้ออกตราสารหนี้ และผู้ถือตราสารหนี้ มีกำหนดอายุและอัตราดอกเบี้ยหรือผลประโยชน์ที่แน่นอน มีการระบุวันชำระดอกเบี้ยและเงินต้นล่วงหน้า หรือจะเรียกง่ายๆ ก็คือสัญญากู้ยืมเงินที่ผู้ออกตราสารอยู่ในฐานะลูกหนี้ เนื่องจากผู้ออกตราสารต้องการนำเงินไปลงทุน ส่วนผู้ซื้อจะอยู่ในฐานะเจ้าหนี้

การลงทุนในตราสารหนี้ จะได้รับดอกเบี้ยสม่ำเสมอ ความเสี่ยงไม่มาก ในระหว่างถือยังไม่ครบกำหนดสามารถโอนเปลี่ยนมือได้ อัตราดอกเบี้ยสูงกว่าอัตราเงินฝาก ณ เวลาที่ออกพันธบัตร

ตราสารหนี้ที่ออกโดยรัฐบาล เรียกว่า “พันธบัตร”

ตั๋วเงินคงคลัง เป็นตราสารหนี้ระยะสั้นอายุไม่เกิน 1 ปี รัฐบาลจะออกเพื่อกู้เงินระยะสั้นจากประชาชนหรือนักลงทุน ไม่มีดอกเบี้ยแต่จะขายในราคาที่ต่ำกว่าที่ระบุในตั๋ว เมื่อครบกำหนดจะได้รับเงินเต็มตามที่ระบุบนตั๋ว เช่นราคาตั๋ว 100 บาท ขายที่ 70 บาทความเสี่ยงน้อยที่สุดแต่อัตราดอกเบี้ยต่ำ

พันธบัตรรัฐบาล เป็นตราสารหนี้ระยะมากกว่า 1 ปี ซึ่งรัฐบาลออกเพื่อนำเงินไปพัฒนาประเทศ และลงทุนในรัฐวิสาหกิจต่างๆ ความเสียงน้อย อัตราดอกเบี้ยไม่สูงนัก อายุการลงทุนมักมีอายุ 5-10 ปี ปัจจัยสภาพเศรษฐกิจ การเมือง อาจส่งผลกระทบต่อดอกเบี้ยให้สูงกว่าอัตราตราสารหนี้ได้ เช่น ปีแรกดอกเบี้ยธนาคารอยู่ที่ 2.5 เปอร์เซ็นต์ ในขณะที่ดอกเบี้ยตราสารหนี้อยู่ที่ 3 เปอร์เซ็นต์เป็นระยะเวลา 2 ปี หากปีต่อมาดอกเบี้ยธนาคารลดไปเหลือ 2 เปอร์เซ็นต์ แสดงว่าตราสารหนี้ให้ผลตอบแทนมากกว่าฝากเงินไว้ 0.5 เปอร์เซ็นต์ แต่ถ้า ในปีต่อมาอัตราดอกเบี้ยธนาคารเพิ่มขึ้น 3.5 เปอร์เซ็นต์ เท่ากับว่าเสียโอกาสที่จะได้ดอกเบี้ยมากขึ้น 0.5 เปอร์เซ็นต์

 

ตราสารหนี้ที่ออกโดยเอกชน เรียกว่า “หุ้นกู้”

Secured Bond          เป็นตราสารหนี้ที่มีหลักทรัพย์ค้ำประกันหนี้

Unsecured Bond   เป็นตราสารหนี้ที่ไม่มีหลักทรัพย์ค้ำประกัน (อันนี้ต้องดูดีๆ หน่อย ตรวจสอบธรรมาภิบาลให้ดีก่อนลงทุน ประวัติผู้บริหาร นโยบายการเงิน คือนำเงินทุนจากตราสารหนี้ไปลงทุนจริงไหม อาจพิจารณาได้จากบริษัทจัดทำเครดิตเรตติ้ง ที่ประกาศรับรองไว้ส่วนหนึ่ง ผลตอบแทนสูง ความเสี่ยงสูง

หุ้นกู้ แบ่งเป็น

หุ้นกู้จ่ายดอกเบี้ยคงที่ เป็นหุ้นกู้ที่จ่ายดอกเบี้ยในอัตราคงที่ตามที่กำหนดไว้ตั้งแต่แรก

หุ้นกู้จ่ายดอกเบี้ยแบบลอยตัว เป็นหุ้นกู้ซึ่งกำหนดอัตราดอกเบี้ยให้สามารถเปลี่ยนแปลงขึ้งลงตามอัตราและเงื่อนไขที่ระบุไว้ในตราสารหนี้

หุ้นกู้แบบทยอยจ่ายเงินต้น เป็นหุ้นกู้ที่ทยอยจ่ายเงินต้นและดอกเบี้ยคืนเป็นงวดๆ ตามระยะเวลาที่กำหนด

หุ้นกู้แปลงสภาพ เป็นหุ้นซึ่งให้สิทธิ์แก่ผู้ถือหุ้นในการแปลงสภาพจากหุ้นกู้เป็นหุ้นประเภทอื่นเช่น หุ้นสามัญ ตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ในตราสารหนี้

 

ช่องทางการลงทุน การลงทุนส่วนใหญ่จะซื้อขายกันที่ศูนย์ซื้อขายตราสารหนี้ และต้องซื้อขายผ่านตัวแทน เช่น ธนาคารพาณิชย์และบริษัทหลักทรัพย์ ปัจจุบันมีตลาด BEX (Bond Electronic Ex-Change) ซึ่งเป็นตลาดซื้อขายตราสารหนี้ด้วยอิเล็คทรอนิคส์ แต่ไม่เป็นที่นิยมมากนัก