ค่าเสื่อมราคากับวิธีการบันทึกตัดค่าใช้จ่าย (Depreciation Expenses)

ค่าเสื่อมราคา คือ ค่าสึกหรอของสินทรัพย์ถาวรที่ให้ประโยชน์แก่กิจการมีอายุการใช้งานเกิน 1 ปี พูดง่ายๆ ก็คือคิดค่าเสื่อมราคาได้เฉพาะที่กิจการมีไว้เพื่อใช้เท่านั้น  เช่น รถยนต์ (หักค่าเสื่อมได้สูงสุด 1 ล้าน), เครื่องใช้สำนักงาน (โต๊ะทำงาน,ตู้เก็บเอกสาร,โทรศัพท์,เครื่องถ่ายเอกสาร เป็นต้น) ,  เครื่องตกแต่งสำนักงาน (ทีวี+ตู้วางทีวี,ชุดรับแขก เป็นต้น) ,  เครื่องมือเครื่องใช้ (พัดลมอุตสาหกรรม,จริงอยู่ที่เมื่อใช้ไปแล้วยังไม่หมดไปแต่มูลค่าของสินทรัพย์ถาวรนั้นก็จะไม่เหลือเท่าเดิมแต่จะเป็นค่าใช้จ่ายที่ตัดจากมูลค่าของสินทรัพย์ที่กิจการใช้ประโยชน์ประจำงวด  โดยค่าใช้จ่ายที่ว่านี้ไม่ได้เป็นค่าใช้จ่ายที่มีการจ่ายเป็นตัวเงินออกไปเหมือนกับ เงินเดือน ค่าเช่า  วัตถุดิบ  วัสดุสิ้นเปลือง  เป็นต้น  แต่ถือเป็นค่าใช้จ่ายของกิจการที่ประมาณการขึ้นมาจากสินทรัพย์ถาวรเหล่านี้ และต้องทำการปรับปรุงบันทึกบัญชีทุกวันสิ้นงวดบัญชีของกิจการ และต้องตรงกับความเป็นจริง  โดยที่กิจการไม่สามารถหักเป็นค่าใช้จ่ายได้ทั้งหมดในคราวเดียวแต่ต้องมีการเฉลี่ยหักเป็นค่าใช้จ่ายออกไปในแต่ละปี  หลักเกณฑ์การคำนวณเฉลี่ยก็แตกต่างกันตามสินทรัพย์แต่ละประเภท   (ดาวน์โหลดตัวอย่างการจำแนกประเภทที่นี่)

หลักเกณฑ์และเงื่อนไขการหักค่าเสื่อมราคา (จากประมวลรัษฎากร)

• ทรัพย์สินทุกประเภทของกิจการโดยสภาพของทรัพย์สินนั้นมีการสึกหรอเสื่อมราคาได้  บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลย่อมนำมาหักค่าสึกหรอค่าเสื่อมราคาเพื่อถือเป็นค่าใช้จ่ายในการคำนวณกำไรหรือขาดทุนสุทธิเพื่อเสียภาษีได้ นอกจากที่ดินและสินค้ากฎหมายห้ามมิให้หักค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคา
• เมื่อบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลหักค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาโดยใช้วิธีการทางบัญชีที่รับรองทั่วไปและอัตราที่จะหัก  อัตราการหัก
• การหักค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาของทรัพย์สิน ให้คำนวณหักตามระยะเวลาที่ได้ทรัพย์สินนั้นมาในรอบระยะเวลาบัญชี  ในกรณีที่รอบระยะเวลาบัญชีไม่เต็ม 12 เดือน ให้เฉลี่ยหักตามส่วนสำหรับบัญชีนั้น
• ทรัพย์สินประเภทรถยนต์โดยสารที่มีที่นั่งไม่เกินสิบคน  หรือรถยนต์นั่ง ให้หักค่าสึกหรอและค่าเสื่อมราคาในอัตราไม่เกินร้อยละ 20 ของมูลค่าต้นทุนเฉพาะส่วนที่ไม่เกิน 1,000,000  บาท  สำหรับมูลค่าต้นทุนทิ่เกิน 1,000,000 บาท จะนำมาหักไม่ได้ ( ไม่ว่าจะซื้อราคาที่สูงกว่า 1 ล้านบาท เช่น 2 ล้าน หรือ 10 ล้าน ก็สามารถคำนวณเป็นค่าสึกหรอได้สูงสุดที่ 1 ล้านบาท ให้คิดเฉลี่ยเพียงปีละ 20% )

วิธีคิดค่าเสื่อมราคา

การคิดค่าเสื่อมราคาของสินทรัพย์มีหลายวิธีแต่ที่นิยมปฏิบัติกันโดยทั่วไปคือ วิธีเส้นตรง  ซึ่งมีสูตรคำนวณดังนี้

 

อัตราการหักค่าเสื่อมราคาดูที่นี่

จากนั้นนำสูตรมาทำเป็นตาราง Excell  ได้แบบนี้  (ดาวน์โหลดที่นี่)

 

เมื่อคำนวณแล้วนำตัวเลขจากตารางมาบันทึกบัญชีทุกสิ้นเดือน (สมุดรายวันทั่วไป)

เช่น  บันทึกค่าเสื่อมราคาเดือนมกราคม 25xx

ปล.บันทึกทุกสิ้นเดือน ม.ค. – ธ.ค.

อธิบายบัญชี

ค่าเสื่อมราคา   ถือเป็นค่าใช้จ่ายของกิจการที่ไม่ได้เป็นตัวเงิน  เนื่องจากเมื่อกิจการซื้อสินทรัพย์ที่มีราคาสูงมา  มีการใช้งานนานหลายปี  ถ้าหากว่าจะบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายทั้งจำนวนเลยก็จะทำให้มีค่าใช้จ่ายสูงในปีที่ซื้อสินทรัพย์  ปีถัดไปจะไม่มีค่าใช้จ่ายเลยแม้ว่าจะใช้ประโยชน์จากสินทรัพย์นั้น  ดังนั้นจึงต้องมีการเฉลี่ยค่าใช้จ่ายตามจำนวนปีที่จะใช้ประโยชน์จากสินทรัพย์นั้นๆ

ค่าเสื่อมราคาสะสม  เป็นบัญชีหมวดสินทรัพย์  แต่เป็นตัวลดยอดของสินทรัพย์นั้น  เนื่องจากว่าเมื่อตอนที่กิจการซื้อสินทรัพย์มานั้น ได้มีการบันทึกเป็นสินทรัพย์ไว้  แต่สินทรัพย์นั้นเมื่อมีการใช้งานก็จะเสื่อมค่าลงหรือสึกหรอลง  ดังนั้นทุกสิ้นปีจึงต้องมีการบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายทุกงวดบัญชีจึงต้องบันทึกค่าเสื่อมราคา  เพื่อลดยอดสินทรัพย์ลง

 

อัตราการหักค่าเสื่อม

ตารางคำนวณค่าเสื่อมราคา

ตัวอย่างการแยกหมวดหมู่สินทรัพย์